Türkiye’nin millî mücadele ile ilgili hafızasını yerelden yola çıkarak zenginleştirmeyi amaçlayan “Türkiye 1918-1923 Millî Mücadele’nin Yerel Tarihleri Projesi”, farklı şehirlerde düzenlenen bilimsel etkinliklerine bir yenisini ekledi. “Millî Mücadele’de Batı Anadolu ve İzmir Sempozyumu” Ege Üniversitesi ev sahipliğinde İzmir’de yapıldı.
Millî Mücadele’nin yüzüncü yılı kapsamında Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi (FSMVÜ) ve Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) ortaklığı ile yürütülen “Millî Mücadelenin Yerel Tarihleri Projesi”, Türkiye’nin millî mücadele ile ilgili hafızasını ülkemizdeki tüm şehirlerden yola çıkarak hatırlatmayı amaçlıyor. Proje kapsamında herkesin katkı sunabileceği, yerel tarih ve sözlü tarihin demokratik, sivil ve katılımcı imkânlarından yararlanarak, insanların zaten ait oldukları ve kendilerini birer parçası olarak hissedebilecekleri bir tarih ve hafıza oluşturulmaya çalışılıyor.
“Millî Mücadele’de Batı Anadolu ve İzmir Sempozyumu” başlığıyla 28-30 Ekim tarihleri arasında Ege Üniversitesi’nde gerçekleştirilen sempozyumda Batı Anadolu ve İzmir özelinde millî mücadeleye bakıldı. TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker, Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Fahameddin Başar ve Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak’ın açılış konuşmalarıyla başlayan sempozyum, İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Cezmi Eraslan’ın “Hürriyet ve İstiklal Fikrinin Zaferi Olarak Millî Mücadele” başlıklı açılış konferansıyla devam etti.
“Arşivde kalan bilgiler ortaya çıkarılıyor”
Millî mücadelenin destansı hikâyesini hep hatırlamak için bu tür bilimsel çalışmaların önemine işaret eden TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker, projede görev alan bilim insanlarına teşekkürlerini sunarak, şöyle konuştu:
“Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın önderliğinde farklı bölgelerde yürütülen siyasi ve askeri ilişkiler sonrasında toplumun desteğini arkasına alarak verilen bu mücadelenin destansı öyküsünü unutturmamak gerekiyor. 1,5 yıldan bu yana çalıştığımız projemizle geçmişteki tarihi süreçlerde çok farklı bilgilerin arşivde kaldığını, gençlerin bu arşivlere ulaşma ve değerlendirmede yetersiz kaldığını biliyoruz. Yetkin akademisyenlerin katkısıyla millî mücadelenin karanlıkta kalmış olan yüzlerinin de ortaya çıkacağına inanıyorum.”
“Milletimizin ‘millet olma’ ehliyetini aldığı bir sınav”
Millî mücadelenin her kuşakta yeniden ele alınması ve yorumlanması gereken kurucu bir hadise olduğunun altını çizen Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Fahameddin Başar, “Her nesil millî mücadeleyi adeta yeniden kazanmalı ve kendine mal etmelidir. Bunu yaparken Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün deyişiyle ‘tarih yazanlar olarak tarih yapanlara sadık olmalıyız’. Bugüne kadar çeşitli şehirlerde yaptığımız toplantılarda her şehrin millî mücadele ile ilgili ilkleri, övünçleri olduğu anlaşıldı. Bütün o ilkleri ve övünçleri takdir etmekle birlikte, millî mücadelenin Batı Anadolu’daki işgallerle bütün yurdu sardığını da hatırlatmak isterim. Millî mücadelenin askeri gayesi işgal güçlerini bu topraklardan atmak, siyasi gayesi Misak-ı Millî’yi gerçekleştirmekti. Bu açıdan İzmir’in 15 Mayıs 1919’da işgali ve 9 Eylül’de işgalden kurtuluşu millî mücadelenin önemli dönüm noktalarıdır. Bu şehirde böyle bir sempozyumun yapılması bizler için bir borcun ifasıdır.” diye konuştu.
“Bugünkü Türkiye’yi millî mücadeleye borçluyuz”
İstiklal ve istikbali uğruna eşine rastlanmamış bir mücadeleye imza atan Türk milletinin elde ettiği en önemli kazanımlardan birinin Cumhuriyet olduğunu ifade eden Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Bugün içinde bulunduğumuz güçlü Türkiye’nin konumunu, millî mücadeleye ve Cumhuriyetimize hayat veren şanlı ruha borçluyuz. Bir kahramanlık destanı sonrasında inşa edilmiş Cumhuriyetimize ve kazanımlarımıza sahip çıkmak hepimizin asli görevidir.” dedi.
Farklı üniversitelerden akademisyenler, İzmir’in işgalinden işgal günlerinde diğer Batı Anadolu şehirlerinin durumuna, belgelerin dilinden millî mücadelede rol oynamış portrelere, Büyük Taarruz’a ve sonrasında yaşananlara kadar geniş bir çerçevede bildirilerini sundu. Toplam altı oturum hâlinde düzenlenen sempozyum değerlendirme oturumunun ardından sona erdi.
Farklı bölgelerde bilimsel etkinlikler
Türkiye’nin farklı bölgelerinde planlanan bilimsel etkinliklerde, millî mücadelenin yerel tarihleri ilgili akademik camia ve yerel araştırmacılar tarafından ele alınıyor. Bu kapsamda 8 Haziran 2021’de İstanbul’da “Millî Mücadele’nin Tarihyazımı: Sorunlar ve Öneriler Çalıştayı”, 22-24 Ekim tarihleri arasında Gaziantep’te “Millî Mücadeleye Yerel Bakışlar Sempozyumu”, 12 Mart 2022’de İstanbul’da “Millî Mücadele’nin Tarihyazımı: Sorunlar ve Öneriler Çalıştayı” ve 24-26 Haziran 2022 tarihleri arasında Çorum’da “Millî Mücadele’de Karadeniz Sempozyumu” ve “Millî Mücadelenin Yerel Tarihleri Çalıştayı” gerçekleştirildi.
