Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlenen IV. Uluslararası Prof. Dr. Fuat Sezgin İslam Bilim Tarihi Sempozyumu, 22 ülkeden 83 akademisyenin katılımıyla gerçekleştirildi. “İslam Coğrafya ve Denizcilik Tarihi” temasıyla gerçekleştirilen sempozyumda iki gün boyunca 68 bildiri sunuldu. Bildiriler, sempozyum sonrası yayıma hazırlanarak kitaplaştırılacak. Sempozyum kapsamında üç farklı harita ve usturlab sergisi ile çeşitli atölye çalışmaları da ziyaretçilere açıldı.
Sempozyumun açılış konuşmalarında Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nevzat Şimşek, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Turan Gökçe, Mütevelli Heyet Başkan Vekili Hamza Akbulut, İstanbul Valisi Davut Gül, Prof. Dr. Fuat Sezgin İslam Bilim Tarihi Araştırmaları Vakfı (İBTAV) Yönetim Kurulu ve Mütevelli Heyeti Başkanı Mecit Çetinkaya, Piri Reis Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nafiz Arıca ile Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker konuştu.
“İslam bilim geleneğinin derinliği yeniden görünür hale geliyor”
Sempozyumun açılışında konuşan FSMVÜ Rektörü Prof. Dr. Nevzat Şimşek, bu yılki temanın İslam bilim geleneğinin en güçlü yanlarından biri olan coğrafya ve denizcilik tarihinin yeniden kapsamlı biçimde ele alınmasına vesile olduğunu söyledi.
Şimşek, İdrisî, Birûnî, İbn Hurdâzbih, Mes‘ûdî gibi Müslüman ilim adamlarının oluşturduğu zengin mirasa dikkat çekerek, bu isimlerin yeryüzü şekilleri, deniz yolları, rüzgâr ve akıntı sistemleri ile iklim kuşaklarına dair son derece rafine bilgiler ürettiğini vurguladı.
Bu birikimin, İslam dünyasının bilimsel kapasitesini ve disiplinler arası yaklaşımını ortaya koyduğunu belirten Şimşek şöyle konuştu: “Prof. Dr. Fuat Sezgin Hoca’nın ömrünü adadığı çalışmalar, bu büyük mirasın insanlığın müşterek hafızasının temel unsurlarından biri olduğunu ortaya koymaktadır. Kendisi yalnızca tarihsel metin ve haritaları ele almakla kalmamış, bilimin toplumlar ve kültürler arasındaki devinimini büyük bir titizlikle analiz etmiştir. Bu nedenle bugün Avrupa bilim tarihindeki birçok dönüşümün öncülerinin İslam alimleri olduğunu daha açık biçimde görebiliyoruz.”
“Bilim Tarihi Vizyonu Kurumsal Yapıya Dönüştü”
Prof. Dr. Şimşek, Prof. Dr. Fuat Sezgin’in ilim vizyonunun yalnızca akademik metinlerde kalmadığını, kurduğu kurumlarla kalıcı bir yapıya dönüştüğünü hatırlattı. Bu kapsamda FSMVÜ Bilim Tarihi Bölümü’nün bizzat Prof. Dr. Fuat Sezgin hoca tarafından açıldığını ve müfredatının yazıldığını belirtti. Prof. Dr. Şimşek, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi kapsamında açılan Bilim Tarihi bölümünün Türkiye’de vakıf üniversiteleri arasında alanındaki ilk lisans programı olduğunu ve bugün hem teorik hem uygulamalı bilim tarihi araştırmaları için önemli bir merkez niteliği taşıdığını söyledi. Prof. Dr. Şimşek sözlerini; “Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi olarak bilim tarihine olan ilgimiz, yalnızca akademik bir tercih değil, kurumsal kimliğimizin de önemli bir unsurudur. Adını taşıdığımız Fatih Sultan Mehmet’in kurduğu vakfın mirası doğrultusunda ilme ve bilginin serüvenine katkı sağlamayı asli bir sorumluluk olarak görüyoruz.” şeklinde devam ettirdi.
“Müslümanların katkıları yeniden görünür hale geliyor”
İstanbul Valisi Davut Gül, bilim tarihinin medeniyetlerin şekillenmesindeki rolüne dikkat çekerek, Prof. Dr. Fuat Sezgin’in Müslüman alimlerin ortaçağ bilim dünyasındaki katkılarını açık biçimde ortaya koyduğunu ifade etti.
“Sempozyum geleneğini sürdürüyoruz”
İBTAV Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mecit Çetinkaya, Fuat Sezgin’in vefatından sonra her yıl sempozyum düzenleme kararı aldıklarını ve bu geleneğin üniversitelerin desteğiyle sürdürüldüğünü söyledi. 2019’un Fuat Sezgin Yılı ilan edilmesine katkı sağlayan kurumlara teşekkür etti.
Açılış konuşmalarında hitap eden Piri Reis Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nafiz Arıca ise Prof. Dr. Fuat Sezgin’le yapay zekâ tabanlı bir sohbeti mümkün kılacak bir robot geliştirdiklerini, projenin FSMVÜ ile yürütüldüğünü aktardı.
TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker, bilim tarihinin az talep gören ancak bir o kadar kıymetli bir alan olduğunu belirterek, Prof. Dr. Fuat Sezgin’in çalışmalarının gelecek nesiller için kalıcı birer referans olduğunu söyledi.
İslam coğrafya ve denizcilik tarihinin klasik kaynaklardan modern döneme uzanan çizgide ele alınan sempozyum, iki gün boyunca bildiri oturumları, sergiler ve atölyelerle devam etti. Program sonunda değerlendirme toplantısı yapılacak ve bildirilerin kitaplaştırılması için süreç başlatılacak.
